ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး စနစ္တခု (Leave no trace)

မန္မာႏိုင္ငံမွာ Adventure ခရီးစဥ္ေတြကို လူစိတ္ဝင္စားမႈ ျမင့္တက္လာလ်က္႐ွိပါတယ္။
ကားနဲ႔ တစ္မ်ဳိး၊ ဆိုင္ကယ္နဲ႔တဖံု၊ ေျခလ်င္နဲ႔ တစ္သြယ္၊ စက္ဘီးလည္း ပါသေပါ့။ အဲ့အတြက္လည္း ေနရာသစ္ေတြ႐ွာၾက ေဖြၾက ေစ်းကြက္ခ်ဲ႕ထြင္ၾကေပါ့။ စိတ္မေကာင္းစရာတစ္ခုက လူသိမ်ားသြားတဲ့ ေနရာေဒသတစ္ခုဟာ ပ်က္စီးျခင္းလမ္းေၾကာင္းေပၚ ေရာက္သြားတတ္တာပါပဲ။ အဓိက က ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး အသိပညာ အားနည္းမႈေတြေၾကာင့္ပါပဲ။ ေျခလ်င္ေတာင္တက္အသင္းတခ်ဳိ႕ကလြဲလို႔ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးကို စနစ္တက်လိုက္နာသူေတြ ႐ွားပါတယ္။ Adventure Trip မွ စိတ္ဝင္စားတယ္ဆိုသူေတြအတြက္
ဗဟုသုတအလို႔ငွါ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး စနစ္တခု (Leave no trace) မိတ္ဆက္ေပးပါရေစ။ ဖတ္သိၾကားဖူးသေလာက္သာ ေဝမ်ွတာမို႔ ကြဲလြဲခ်က္ မွားယြင္းမႈေတြပါရင္ ပညာ႐ွင္ေတြက ေထာက္ျပေဝဖန္ေပးပါအံုး။
#Leave_No_Trace
LNT မွာ အဓိက ခုႏွစ္ခ်က္႐ွိပါတယ္။
1. Plan ahead & prepare
ခရီးမစတင္မီ အဲ့ေနရာနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ စည္းမ်ဥ္းေတြ ဓေလ့ထံုးစံေတြ ႐ိုးရာေတြကို ႀကိဳတင္ေလ့လာျပင္ဆင္ပါ။ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္တဲ့အတြက္ အပိုေတြယူစရာမလိုေတာ့ အမိႈက္ေတြနည္းမယ္၊ လိုတာေတြမ႐ွိေတာ့ ေတြ႕ရာဖ်က္ဆီးယူသံုးစရာ မလိုဘူး။ ေနာက္ၿပီး သူ႔ဓေလ့ကို ေႏွာက္ယွက္ရာ မေရာက္ဘူးေပါ့။
2. Travel & camp on durable surfaces
ေတာတြင္းစခန္းခ်ရေတာ့မယ္ဆို ရိွၿပီးသားေနရာေတြမွာ စခန္းခ်ပါ။ တက္ႏိုင္သေလာက္ ေနရာသစ္မွာ စခန္းခ်ျခင္း၊ လမ္းအသစ္ေတြက သြားျခင္းမျပဳလုပ္ပါနဲ႔။ ေနရာသစ္ရွာရမယ္ဆိုရင္ ပတ္ဝန္ထိခိုက္မႈ အနည္းဆံုးျဖစ္မယ့္ ေနရာမွာ စခန္းခ်ပါ။ လမ္းအသစ္ေတြအတြက္ စခန္းခ်စရာေနရာေတြအတြက္ အပင္ေတြ႐ွင္းလင္းတာဟာ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ထိန္းသိမ္းရာ မေရာက္ပါဘူး။
3. Dispose of waste properly
စြန္႔ပစ္ပစၥည္းေတြကို သတ္မွတ္ေနရာမွာသာ စြန္႔ပစ္ပါ။ ေနရာသီးသန္႔မ႐ွိရင္ေတာ့ ေျမႀကီးထဲ ၆ သို႔မဟုတ္ ၈ လက္မထိ ကြၽင္းတူးၿပီးျမႈပ္ေပးပါ။ ျမစ္ေခ်ာင္းေတြနဲ႔ အနည္းဆံုး ေပ ၂၀၀ ေက်ာ္ ေဝးပါေစ။ အထူးသျဖင့္ ပလပ္စတစ္ပစၥည္းေတြဆိုရင္ ပစ္စရာေနရာမ႐ွိပါက အိမ္ထိသာ ျပန္သယ္ခဲ့ပါ။
4. Leave what you find
ခရီးသြားရင္း ေတြ႕တဲ့ သဘာဝအလွအပေတြ၊ အမွတ္တရအရာဝတၳဳေတြကို ႏွလံုးသားနဲ႔ပဲ ခံစားပါ။ ယူငင္ျခင္း၊ ဖ်က္ဆီးျခင္း၊ အမွတ္တရစာေတြေရးျခင္း၊ အမွတ္တရ ေက်ာက္တံုးေတြ စီျခင္း၊ တစံုတရာေျပာင္းလဲျခင္း စတာေတြ မလုပ္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ပန္းေလးတစ္ပြင့္ေတာင္ မခူးျဖစ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
5. Minimize use & impacts of fire
သဘာဝအေျခခံ ခရီးသြားတယ္ဆိုထဲက တခ်ိန္ခ်ိန္ေတာ့ wild camping ေတာတြင္းစခန္းခ်ျခင္းဆိုတာ ၾကံဳရမွာေပါ့။ အဲ့လိုအခ်ိန္ေတြမွာ စားေသာက္ဖို႔ မီးဖိုရေတာ့မယ္ဆိုရင္ သယ္ရလြယ္တဲ့ Stove ေတြသံုးဖို႔ပါပဲ။ stove အဆင္မေျပမွ နီးစပ္ရာ သစ္ကိုင္းေျခာက္ေသးေသးေလးေတြစုၿပီး မီးေဘးစိတ္ခ်ရတဲ့ေနရာမွာ မီးဖိုသင့္ပါတယ္။ LNT ဆိုထဲက ေတာထဲက သဘာဝအမိႈက္ကိုေတာင္ မထိခိုက္ေစခ်င္တာပါ။ အသံုးျပဳၿပီးရင္လဲ စနစ္တက် ျပန္ၿငိမ္းသတ္ဖို႔ မေမ့ပါနဲ႔။
ကိုယ့္စားကြၽင္းစားက်န္ေတြကိုလည္း ေသခ်ာ သိမ္းဆည္းစြန္႔ပစ္ပါအံုး။ တိရိစာၦန္ေတြအတြက္ အႏၱရာယ္မ်ားတယ္ေလ။
6. Respect wildlife
သဘာဝအ႐ိုင္းဆန္မႈေတြကို ေလးစားတန္ဖိုးထားပါ၊ သဘာဝအတိုင္းေနတဲ့ တိရစာၦန္ ေတြကို အေႏွာက္အယွက္ ျဖစ္ေလာက္တဲ့ ခ်ဥ္းကပ္ေစာင့္ၾကည္မႈကေန ေ႐ွာင္ၾကဥ္ပါ။ မိမိအစားအစာမ်ားကိုလည္း လံုျခံဳစြာသိမ္းဆည္းပါ၊ တိရစာၦန္ ေတြစားမိရင္ ဒုကၡမ်ား အက်င့္ပ်က္ေစပါတယ္။
7. Be considerate of other visitors
သဘာဝအလွတရားေတြခံစားခ်င္လို႔ သဘာဝအေျခခံ အ႐ိုင္းေတာထဲ ခရီးႏွင္ေနတာမို႔လား။ ဟုတ္ပါတယ္၊ အျခားသူေတြလည္း အဲ့လိုပါပဲ၊ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔လည္း အေႏွာင္အယွက္မျဖစ္၊ ပတ္ဝန္းက်င္ လည္း သဘာဝအတိုင္း အ႐ိုင္းဆန္ေနႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းေပးပါ။
ဆံုးေအာင္ဖတ္ေပးတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ သေဘာက်ေက်နပ္ရင္ ကိုယ့္ပတ္ဝန္းက်င္ကိုလည္း သင့္ေတာ္သလို မ်ွေဝေပးပါ။ လိုအပ္ရင္ မွားေနရင္လည္း ေထာက္ျပေဝဖန္ေပးပါအံုး။
Ref. internet